Przedwczesny wytrysk to najczęstsze zaburzenie seksualne u mężczyzn, które może znacząco obniżyć jakość życia i pewność siebie, jednak jest to problem, który można leczyć. Chociaż ankiety sugerują, że nawet 20-30% mężczyzn martwi się czasem swojego wytrysku, ścisłe kryteria medyczne dla tzw. wytrysku przedwczesnego wrodzonego (występującego od początku życia seksualnego) spełnia znacznie mniejszy odsetek – prawdopodobnie około 3-5% populacji. Niezależnie od statystyk, jeśli czujesz, że tracisz kontrolę, a seks przestaje być źródłem satysfakcji dla Ciebie lub Twojej partnerki, to znak, że warto poszukać rozwiązania.
Czym dokładnie jest przedwczesny wytrysk?
Zgodnie z wytycznymi Międzynarodowego Towarzystwa Medycyny Seksualnej (ISSM), aby mówić o przedwczesnym wytrysku, muszą być spełnione trzy warunki: krótki czas do wytrysku, brak poczucia kontroli oraz negatywne konsekwencje osobiste (stres, frustracja). Na tej podstawie wyróżniamy dwa główne typy zaburzenia:
- Przedwczesny wytrysk pierwotny (całożyciowy): Charakteryzuje się wytryskiem, który zawsze lub prawie zawsze następuje przed penetracją lub w ciągu około 1 minuty od jej rozpoczęcia. Problem ten występuje od pierwszych doświadczeń seksualnych.
- Przedwczesny wytrysk wtórny (nabyty): To klinicznie istotne skrócenie czasu do wytrysku, które pojawiło się po okresie normalnego funkcjonowania. Czas ten często skraca się do około 3 minut lub mniej.
Warto również wspomnieć o dwóch stanach, które nie są klasyfikowane jako zaburzenie, ale bywają źródłem niepokoju:
- Zmienny przedwczesny wytrysk: Nieregularne i niespójne epizody szybszego wytrysku, traktowane jako normalna wariacja w funkcjonowaniu seksualnym.
- Subiektywny przedwczesny wytrysk: Mężczyzna jest przekonany, że ma problem z kontrolą, mimo że jego czas do wytrysku mieści się w granicach normy (średnia w populacji to ok. 5,4 minuty).
Przyczyny przedwczesnego wytrysku
Problem przedwczesnego wytrysku ma złożone podłoże, w którym czynniki biologiczne i psychologiczne często się przenikają. Rzadko kiedy jedna przyczyna jest w pełni odpowiedzialna za ten stan.
Przyczyny biologiczne i neurobiologiczne:
- Neuroprzekaźniki: Uważa się, że kluczową rolę odgrywa serotonina. Jej niższa aktywność w ośrodkowym układzie nerwowym może prowadzić do niższego progu ejakulacji. To dlatego najskuteczniejsze leki w terapii działają właśnie na ten neuroprzekaźnik.
- Predyspozycje genetyczne: Badania sugerują, że skłonność do przedwczesnego wytrysku pierwotnego może mieć podłoże genetyczne.
- Zaburzenia hormonalne: Zaburzenia prolaktyny lub nadczynność tarczycy bywają powiązane z nabytym przedwczesnym wytryskiem.
- Stany zapalne: Przewlekłe zapalenie gruczołu krokowego (prostaty) lub cewki moczowej może wpływać na mechanizm ejakulacji.
- Współistniejące zaburzenia erekcji: Mężczyźni z problemami ze wzwodem mogą podświadomie przyspieszać stosunek w obawie przed utratą erekcji, co prowadzi do szybszego wytrysku.
Przyczyny psychologiczne
- Lęk i stres: Obawa przed oceną partnerki, lęk o sprawność seksualną czy ogólny stres życiowy.
- Wczesne doświadczenia seksualne: Nawyki wyuczone w młodości (np. szybka masturbacja w obawie przed przyłapaniem).
- Problemy w związku: Brak otwartej komunikacji i nierozwiązane konflikty partnerskie często manifestują się w sferze intymnej.
Metody leczenia przedwczesnego wytrysku – jak odzyskać kontrolę?
Współczesna medycyna oferuje kilka metod o udowodnionej skuteczności. Najlepsze rezultaty przynosi zazwyczaj połączenie różnych podejść.
Terapie behawioralne (trening kontroli)
Ich celem jest nauczenie mężczyzny rozpoznawania narastającego podniecenia i świadomego panowania nad odruchem wytrysku. Wymagają one cierpliwości i zaangażowania, ale dają trwałe efekty. Najpopularniejsze techniki to:
- Metoda „start-stop”: Polega na stymulacji prącia (samodzielnie lub z partnerką) aż do momentu bliskiego orgazmu, a następnie przerwaniu stymulacji do czasu, aż podniecenie opadnie. Cykl powtarza się kilkukrotnie przed pozwoleniem na wytrysk.
- Metoda ucisku (squeeze technique): Podobna do poprzedniej, ale w momencie maksymalnego podniecenia partnerka mocno uciska żołądź prącia na kilka sekund, co gwałtownie redukuje potrzebę wytrysku.
Badania kliniczne wykazały, że regularne stosowanie tych technik może znacząco wydłużyć czas stosunku, w niektórych przypadkach nawet o 7-9 minut w porównaniu do grupy niepodejmującej leczenia.
Leczenie farmakologiczne
Jest to najszybsza i często najskuteczniejsza metoda leczenia, szczególnie w przypadku wytrysku wrodzonego o podłożu neurobiologicznym.
- Leki z grupy SSRI (selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny): To złoty standard w leczeniu. Leki te podnoszą poziom serotoniny w mózgu, a ich znanym „skutkiem ubocznym” jest opóźnienie orgazmu. Najlepiej przebadanym lekiem, zarejestrowanym w wielu krajach specjalnie do leczenia przedwczesnego wytrysku, jest dapoksetyna, którą przyjmuje się „na żądanie”, czyli na 1-3 godziny przed planowanym stosunkiem. Stosuje się również inne leki z tej grupy (np. paroksetyna, sertralina) w trybie codziennym, w dawkach „off-label”.
- Leki miejscowo znieczulające: Kremy i spraye zawierające lidokainę lub prylokainę, które aplikuje się na żołądź na kilkanaście minut przed stosunkiem. Zmniejszają one wrażliwość prącia, co pozwala na dłuższy stosunek.
- Tramadol: To lek przeciwbólowy, który również wykazuje skuteczność w opóźnianiu wytrysku. Ze względu na ryzyko uzależnienia i skutków ubocznych, jest on jednak rozważany dopiero wtedy, gdy inne metody zawiodą.
Terapie łączone – klucz do największej skuteczności
Jak potwierdzają wytyczne ISSM, najlepsze rezultaty przynosi połączenie farmakoterapii z treningiem behawioralnym. Leki (np. dapoksetyna) dają pacjentowi natychmiastową poprawę i wydłużenie czasu stosunku, co redukuje lęk i buduje pewność siebie. Ten „bufor czasowy” stwarza idealne warunki do spokojnego i skutecznego treningu technik „start-stop” czy ucisku. Badania wykazały, że terapia łączona jest skuteczniejsza niż sama farmakoterapia, nie tylko pod względem wydłużenia czasu do wytrysku (średnio o dodatkowe 0,5-1 minuty), ale przede wszystkim w zakresie poprawy satysfakcji seksualnej, poczucia kontroli nad wytryskiem i redukcji lęku.
Podsumowanie: Odzyskaj kontrolę nad swoim życiem seksualnym
Przedwczesny wytrysk to złożony problem medyczny, a nie powód do wstydu czy miara Twojej męskości. Współczesna medycyna, opierając się na rzetelnych badaniach, oferuje skuteczne i bezpieczne metody leczenia. Pamiętaj, że najlepsze efekty przynosi zintegrowane podejście, które łączy korzyści płynące z farmakoterapii ze świadomym treningiem i, w razie potrzeby, wsparciem psychologicznym. Nie pozwól, by ten problem odbierał Ci radość z intymności. Zrób pierwszy, najważniejszy krok i porozmawiaj o tym ze specjalistą.
Źródła (dostęp z dnia 10/08/2025)
Porst, Hartmut, et al. „The Premature Ejaculation Prevalence and Attitudes (PEPA) survey: prevalence, comorbidities, and professional help-seeking.” European urology 51.3 (2007): 816-824.
Cooper, Katy, et al. „Behavioral therapies for management of premature ejaculation: a systematic review.” Sexual Medicine 3.3 (2015): 174-188.
Althof, Stanley E., et al. „An update of the International Society of Sexual Medicine’s guidelines for the diagnosis and treatment of premature ejaculation (PE).” The journal of sexual medicine 11.6 (2014): 1392-1422.
